Lịch sử Việt Nam : Khởi nghĩa Hai Bà Trưng

Bức phù điêu miêu tả Hai Bà Trưng cưỡi voi cùng quân lính ào ạt tấn công vào các trị sở, thành của nhà Đông Hán. Đây là cuộc khởi nghĩa đầu tiên trong lịch sử Việt Nam. Cuộc khởi nghĩa nổ ra vào mùa xuân năm 40 sau Công nguyên do hai chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị lãnh đạo.

Hai Bà quê ở Mê Linh, con gái Lạc tướng thuộc dòng dõi Vua Hùng, sinh ra trong cảnh nước mất, nhà tan, chồng bà Trưng Trắc là Thi Sách (con trai Lạc tướng Chu Diên, vùng Đan Phượng, Hà Tây ngày nay) đã bị Tô Định giết hại, tinh thần sục sôi của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng thể hiện sự quyết tâm đền nợ nước, trả thù nhà, lời thề Trưng Trắc vẫn còn lưu truyền đến ngày nay:

Một xin rửa sạch nước thù
Hai xin đem lại nghiệp xưa họ Hùng
Ba kẻo oan ức lòng chồng
Bốn xin vẻn vẹn sở công lênh này

“Trích: “Thiên Nam ngữ lục”.

Ngay từ đầu, khi cuộc khởi nghĩa nổ ra đã được sự hưởng ứng đông đảo của cư dân Việt, đặc biệt là sự hưởng ứng của các phụ nữ từ mọi miền khác nhau như: bà Lê Chân ở Hải Phòng, bà Thánh Thiên ở Bắc Giang, bà Lê Thị Hoa ở Thanh Hoá....

Sau khi đánh chiếm và làm chủ Mê Linh, Hai Bà tiếp tục đánh thành Cổ Loa (Đông Anh - Hà Nội). Tấn công Luy Lâu (Thuận Thành, Bắc Ninh - trị sở của nhà Hán) và hơn 60 thành trì khác. Cuộc khởi nghĩa giành thắng lợi hoàn toàn, giải phóng ách đô hộ hơn hai thế kỷ của phong kiến phương Bắc, khôi phục lại nền độc lập tự chủ. Hai Bà Trưng được suy tôn, lấy danh hiệu là Trưng Vương đóng đô ở Mê Linh (Vĩnh Phúc). Cư dân Việt lại được sống trong cảnh thái bình.

Công lao của Hai Bà Tnmg cũng như các nữ tướng của Bà vẫn còn mãi đến ngày nay với vết tích thành Mê Linh còn đó, với hàng trăm đền thờ cùng với bao sắc phong... Đặc biệt là ba đền thờ chính của Hai Bà Trưng ở Mê Linh (Vĩnh Phúc), đền Đồng Nhân (Hà Nội) và đền Hát Môn (Hà Tây) với lễ hội tưởng nhớ công lao của hai Bà được diễn ra vào mồng 6 tháng 2 âm lịch hàng năm.

Tục thờ Hai Bà Trưng (một biểu hiện của tục thờ Mẹ) đã trở thành truyền thống của cư dân Việt. Về ý nghĩa xã hội, cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng đã thể hiện vai trò to lớn của người phụ nữ Việt Nam trong lịch sử vẻ vang của dân tộc.

Theo Đại Nam quốc sử diễn ca có đoạn kể về cuộc khởi nghĩa của Hai bà Trưng đã trở thành quen thuộc đối với người Việt:

Bà Trưng quê ở Châu Phong
Giận người tham bạo thù chồng chẳng quên
Chị em nặng một lời nguyền
Phất cờ nương tử thay quyền tướng quân
Ngàn tây nổi áng phong trần
Ầm ầm binh mã xuống gần Long Biên
Hồng quần nhẹ bước chinh yên
Đuổi ngay Tô Định, dẹp yên biên thành
Kinh kỳ đóng cõi Mê Linh
Lĩnh Nam riêng một triều đình nước ta
Ba thu gánh vác sơn hà
Một là báo phục hai là Bá Vương
Uy danh động tới Bắc Phương
Hán sai Mã Viện lên đường tấn công
Hồ Tây đua sức vẫy vùng
Nữ nhi địch với anh hùng được sao!
Cẩm Khê đến lúc hiểm nghèo
Hai Bà thất thế cùng liều với sông!
Trước là nghĩa, sau là trung
Kể trong lịch sử anh hùng ai hơn.

Mời các bạn theo dõi video về Khởi nghĩa Hai Bà Trưng trong Lịch sử Việt Nam của Đài truyền hình kỹ thuật số VTC